Ustawa o broni i amunicji z wyjaśnieniami (rozdział 1)

Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Ustawa o broni i amunicji reguluje, kto i na jakich zasadach może posiadać broń w Polsce. Określa zasady wydawania i cofania pozwoleń, kupowania, rejestrowania, przechowywania, sprzedawania, przewożenia oraz przywożenia i wywożenia broni i amunicji za granicę. Dotyczy też cudzoziemców i strzelnic.
Poza wyjątkami wskazanymi w ustawie, posiadanie broni i amunicji bez odpowiedniego pozwolenia jest zabronione.
Jednocześnie przepisy nie dotyczą broni używanej przez polskie i sojusznicze służby mundurowe (jak wojsko, policja czy straż graniczna), ani broni związanej z rezerwami strategicznymi lub międzynarodowymi operacjami wojskowymi i ratowniczymi. Osobno uregulowano także handel i przemieszczanie broni oraz amunicji przez wyspecjalizowane firmy.

Art. 1 – Zakres ustawy

Ustawa określa zasady wydawania i cofania pozwoleń na broń, nabywania, rejestracji, przechowywania, zbywania i deponowania broni i amunicji, przewozu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przywozu z >zagranicy i wywozu za granicę broni i amunicji, jak również zasady posiadania broni i amunicji przez cudzoziemców oraz zasady funkcjonowania strzelnic.

Art. 1 mówi, czym zajmuje się ustawa — czyli reguluje, kto i na jakich zasadach może mieć broń w Polsce. Ustala zasady wydawania i cofania pozwoleń, kupowania, rejestrowania, przechowywania, sprzedawania, przewożenia oraz przywożenia i wywożenia broni i amunicji za granicę. Dotyczy także cudzoziemców i zasad działania strzelnic.

Art. 2 – Zakaz nabywania, posiadania oraz zbywania broni i amunicji bez pozwolenia

Poza przypadkami określonymi w ustawie nabywanie, posiadanie oraz zbywanie broni i amunicji jest zabronione.

Art. 2 jasno stwierdza, że bez odpowiedniego pozwolenia nie wolno kupować, posiadać ani sprzedawać broni i amunicji — wyjątki opisane są w ustawie.

Art. 3 – Wyłączenie stosowania przepisów ustawy o broni i amunicji

Art. 3 wyjaśnia, kogo przepisy ustawy nie dotyczą. Wyłączeni są m.in.:

• żołnierze i funkcjonariusze polskich służb (wojsko, policja, ABW, CBA, straż graniczna, Służba Więzienna itd.),
• żołnierze armii obcych, przebywający w Polsce w ramach wspólnych działań wojskowych,
• funkcjonariusze straży granicznych z innych państw UE, jeśli wykonują swoje zadania w Polsce,
• zagraniczni funkcjonariusze biorący udział we wspólnych operacjach ratowniczych,
• broń i amunicja przechowywana przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych,
• obrót przemysłowy i handlowy bronią, który regulują osobne przepisy,
• przewożenie amunicji przez firmy zajmujące się materiałami wybuchowymi.

Art. 4 – Definicje ustawowe

1. Ilekroć w ustawie jest mowa o broni, należy przez to rozumieć:

1) broń palną, w tym broń bojową, myśliwską, sportową, gazową, alarmową i sygnałową;

2) broń pneumatyczną;

3) miotacze gazu obezwładniającego;

4) narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu: a) broń białą w postaci:

• ostrzy ukrytych w przedmiotach niemających wyglądu broni,
• kastetów i nunczaków,
• pałek posiadających zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierających wkładki z takiego materiału,
• pałek wykonanych z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitujących kij bejsbolowy, b) broń cięciwową w postaci kusz, c) przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej.

Komentarz do art. 4 ustawy o broni i amunicji – definicje

Artykuł 4 to po prostu „słowniczek” – wyjaśnia, co ustawodawca rozumie pod pojęciem „broń”. Nie chodzi tylko o klasyczną broń palną jak pistolet czy karabin, ale o szerszy wachlarz przedmiotów, które mogą być niebezpieczne i których użycie może zagrażać życiu lub zdrowiu. Oto, o co chodzi:

Broń palna to ta najbardziej znana – pistolety, rewolwery, strzelby, karabiny. Ale są różne jej rodzaje: -

• bojowa – używana przez wojsko i policję,
• myśliwska – np. strzelby używane przez myśliwych,
• sportowa – np. pistolet używany do strzelectwa sportowego,
• gazowa – wyrzuca gaz łzawiący lub pieprzowy,
• alarmowa i sygnałowa – nie strzela kulami, ale robi hałas, np. na startach biegów.

Broń pneumatyczna to np. wiatrówki – nie używają prochu, tylko sprężonego powietrza, ale nadal mogą wyrządzić krzywdę.

Miotacze gazu obezwładniającego to o np. gaz pieprzowy w sprayu, używany do samoobrony. Taki gaz też jest traktowany jako broń.

Inne niebezpieczne narzędzia tutaj robi się ciekawie – ustawa uznaje za broń także różne przedmioty, które z pozoru mogą nie wyglądać groźnie, ale mogą być niebezpieczne.

Broń biała – np.:

• nóż ukryty w długopisie (wygląda jak zwykły przedmiot, ale nim nie jest),
• kastet czy nunchaku (typowa broń do walki wręcz),
• ciężkie pałki, np. metalowe czy z wkładkami ołowianymi,
• drewniane pałki przypominające kij bejsbolowy – jeśli są zrobione z ciężkiego materiału i mogą służyć do ataku, >też są uznawane za broń.

Broń cięciwowa – czyli kusze. Choć nie mają prochu ani ognia, są bardzo niebezpieczne i mogą zabić.

Urządzenia rażące prądem – np. paralizatory, nawet te kieszonkowe, do obrony – są formalnie uznawane za broń.

Przykłady z życia:

• Kupiłeś gaz pieprzowy w sklepie z militariami? To broń – musisz wiedzieć, że nie możesz go używać dowolnie.
• Masz kastet w domu „na wszelki wypadek”? – to broń biała, nie wolno jej posiadać bez zezwolenia.
• Kupiłeś kuszę na Allegro, bo lubisz „survival”? – bez odpowiedniego pozwolenia może to być nielegalne.
• Masz kij bejsbolowy w aucie? – sam kij nie jest bronią, ale jeśli wygląda jak zrobiony do walki (ciężki, metalowy), może być uznany za broń.

2. Ilekroć w ustawie jest mowa o amunicji, należy przez to rozumieć amunicję do broni palnej.

3. W rozumieniu ustawy amunicją są naboje przeznaczone do strzelania z broni palnej.

4. Ilekroć w ustawie jest mowa o państwach członkowskich Unii Europejskiej należy przez to rozumieć również państwa trzecie traktowane na równi z nimi na podstawie umowy w sprawie włączenia tych państw we >wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen.

5. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) zgodzie przewozowej należy przez to rozumieć dokument wystawiany przez zbywcę broni palnej w państwie początkowym transakcji na każdorazowe przemieszczenie broni palnej, poświadczony przez właściwe władze >tego państwa, zaświadczający o wiarygodności tego zbywcy oraz o objęciu kontrolą przez to państwo tej transakcji;

2) uprzedniej zgodzie przewozowej należy przez to rozumieć dokument wystawiany przez nabywcę broni palnej w państwie docelowym transakcji na każdorazowe przemieszczenie broni palnej, poświadczony przez właściwe >władze tego państwa, zaświadczający o wiarygodności tego nabywcy oraz o objęciu kontrolą przez to państwo tej transakcji.

Art. 5 – Istotne części broni lub amunicji

1. Gotowe lub obrobione istotne części broni lub amunicji uważa się za broń lub amunicję.

2. Istotnymi częściami broni palnej i pneumatycznej są: szkielet broni, baskila, lufa z komorą nabojową, zamek, komora zamkowa oraz bęben nabojowy.

To jest dla bezpieczeństwa – żeby nie dało się obejść prawa, kupując osobno części broni i składając ją sobie potem „w garażu”. Prawo traktuje kluczowe elementy, jak lufę, zamek czy szkielet, jak pełnoprawną broń, nawet jeśli nie są jeszcze złożone w całość. Dzięki temu trudniej handlować bronią na raty i trudniej ją nielegalnie poskładać.

3. Istotnymi częściami amunicji są: pociski wypełnione materiałami wybuchowymi, chemicznymi środkami obezwładniającymi lub zapalającymi albo innymi substancjami, których działanie zagraża życiu lub zdrowiu, spłonki inicjujące spalanie materiału miotającego i materiał miotający w postaci prochu strzelniczego.

W polskim prawie pojęcie istotnych części broni odgrywa kluczową rolę — posiadanie takich elementów jak zamek, lufa czy szkielet traktowane jest tak samo jak posiadanie całej broni palnej. Jeśli chcesz dowiedzieć się, czym dokładnie jest broń według przepisów i jakie zasady obowiązują przy przeróbkach, przeczytaj nasze wyjaśnienie o istotnych częściach broni.

Art. 6 – Przeróbki broni są zabronione

1. Zabronione jest dokonywanie przeróbek broni zmieniających jej rodzaj, kaliber lub przeznaczenie, a w szczególności przerabianie broni przystosowanej wyłącznie do amunicji wypełnionej chemicznymi środkami >obezwładniającymi lub do amunicji ślepej, dostosowujące ją do wystrzelenia pocisku z lufy albo z elementu zastępującego lufę w wyniku działania sprężonych gazów powstających na skutek spalania materiału >miotającego.

2. Przeróbki broni, o których mowa w ust. 1, uważa się za wyrób broni.

Mówiąc po ludzku: nie wolno majstrować przy broni tak, żeby zmienić jej działanie — np. robić z hukowca prawdziwą broń palną. Takie przeróbki to już nie „naprawa”, tylko produkcja broni, czyli gruba sprawa z punktu widzenia prawa. Nawet jeśli robisz to „w domowym zaciszu”, to według przepisów stajesz się producentem – i to nielegalnym.

Art. 7 – Definicja broni palnej. Rodzaje broni palnej

1. W rozumieniu ustawy bronią palną jest każda przenośna broń lufowa, która miota, jest przeznaczona do miotania lub może być przystosowana do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku >działania materiału miotającego.

1a. W rozumieniu ustawy za dający się przystosować do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego uznaje się przedmiot, który ze względu na swoją budowę >lub materiał, z którego jest wykonany, może być łatwo przerobiony w celu miotania.

2. W rozumieniu ustawy bronią palną sygnałową jest urządzenie wielokrotnego użycia, które w wyniku działania sprężonych gazów, powstających na skutek spalania materiału miotającego, jest zdolne do wystrzelenia z >lufy o kalibrze nie mniejszym niż 25 mm substancji w postaci ładunku pirotechnicznego celem wywołania efektu wizualnego lub akustycznego.

3. W rozumieniu ustawy bronią palną alarmową jest urządzenie wielokrotnego użycia, które w wyniku działania sprężonych gazów, powstających na skutek spalania materiału miotającego, wywołuje efekt akustyczny, a >wystrzelona z lufy lub elementu ją zastępującego substancja razi cel na odległość nie większą niż 1 metr.

Broń palna to każda broń z lufą, którą można wziąć do ręki i która strzela dzięki wybuchowi – np. prochu. Nie musi nawet jeszcze strzelać – wystarczy, że da się ją łatwo przerobić, żeby strzelała. I już wtedy prawo traktuje ją jak normalną broń.

Są też takie "specjalne" wersje broni palnej: – sygnałowa to taka, która robi efekt świetlny lub dźwiękowy, np. na łodzi – ale jeśli ma dużą lufę (min. 25 mm) i działa na proch, to też jest traktowana jak broń palna.
– alarmowa tylko hałasuje, może wystrzelić coś, co dolatuje na metr – niby nic groźnego, ale jeśli działa na zasadzie wybuchu gazów, to też podpada pod przepisy.

Art. 7a – Karta broni palnej

W rozumieniu ustawy Europejska karta broni palnej jest imiennym dokumentem potwierdzającym uprawnienie do posiadania broni palnej, wydanym przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, >umożliwiającym legalne posiadanie i używanie broni palnej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

Art. 8 – Broń pneumatyczna

W rozumieniu ustawy bronią pneumatyczną jest niebezpieczne dla życia lub zdrowia urządzenie, które w wyniku działania sprężonego gazu jest zdolne do wystrzelenia pocisku z lufy lub elementu ją zastępującego i >przez to zdolne do rażenia celu na odległość, a energia kinetyczna pocisku opuszczającego lufę lub element ją zastępujący przekracza 17 J.

W skrócie: jeśli wiatrówka ma „kopa” większego niż 17 dżuli, to według prawa jest już bronią pneumatyczną. A to oznacza, że nie można jej kupić czy używać bez zezwolenia. Chodzi o to, że takie urządzenie może już poważnie zranić człowieka – więc traktuje się je jak broń, a nie zabawkę.

Art. 8a – Obowiązek informacyjny Komendanta Głównego Policji

Komendant Główny Policji informuje właściwe władze innych państw członkowskich Unii Europejskiej o rodzajach broni palnej, której:

1) posiadanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest zakazane albo możliwe na podstawie pozwolenia;

2) przywóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie wymaga uzyskania zaświadczenia konsula Rzeczypospolitej Polskiej.

Pamiętaj, że aby otrzymać pozwolenie na broń trzeba zdać również egzamin teoretyczny. Mamy coś dla Ciebie! Zapomnij o nudnych testach! Na egzamin na broń czeka na Ciebie nauka, jakiej jeszcze nie było. Przerabiaj pytania z pomocą Michaela Jacksona, Freddiego Mercury’ego, Roberta Lewandowskiego, Messiego czy Leonardo DiCaprio – serio, oni też ogarniają ustawę o broni i amunicji! To ciekawy, zabawny i totalnie odjechany sposób na przygotowanie się do egzaminu na patent strzelecki. Sprawdź – wciąga bardziej niż Netflix i daje więcej niż suche testy.